Wouter Mensink: Mondiale ruimte
Wouter is onderzoeker en schrijver. In zijn boek Kun je een betere wereld kopen? onderzoekt hij langs filosofische gedachtes wat fair trade kan betekenen. Vanuit de supermarkt neemt hij ons mee via onder meer de documentaire Blood in the mobile door de wereld tot aan kobaltmijnen in de jungle.
De filosoof Peter Sloterdijk schrijft over de mondiale ruimte. Hij gebruikt de metafoor van bellen of schuim. De grenzen tussen verschillende ruimtes zijn bewegelijk, transparant en kwetsbaar. De ruimtes kunnen zich uitbreiden over verschillende werelddelen en de tussenruimte verdwijnt. Wouter geeft een aanschouwelijk voorbeeld van de file. Ieder auto bestaat uit een ruimte, de auto is de grens. Tijdens het stilstaan openen zich de grenzen en voor een korte tijd ontstaat een grotere ruimte. De mensen stappen uit en praten met hun toevallige buren tot dat de auto's weer in beweging komen.
Wouter stelt zich de vraag of dit beeld in de huidige tijd klopt. Zijn de grenzen niet inmiddels weer aan het verharden? Is de mondiale ruimte werkelijk zo bewegelijk en is de tussenruimte verdwenen? Weliswaar hebben wij internet en kunnen wij over de wereld reizen, maar hij kan zich geen wereld voorstellen met alleen maar gated communities.
Martijn benaderd de mondiale ruimte vanuit een ander uitgangspunt. Architecten hebben in het verleden mondiale ruimtes ontworpen. De Franse architect Ètienne-Louis Boullée ontwierp in 1784 een soort tempel voor Newton, Cénotaphe à Newton. Boullée wilde tonen dat de kennis de nieuwe richting moet vormen zowel binnen in de ruimte als van buiten. De stenen schil van de kogelachtige ruimte had gaten, waardoor over dag zonlicht naar binnen kwam en in de nacht door middel van een vuur binnen licht naar buiten kwam. Het patroon van de gaten waren gebaseerd op de kennis van de sterrenhemel. Een tweede architect wilde de mensheid beschermen voor een extreem klimaat en wilde een autarkische levensruimte scheppen. In 1952 ontwikkelde de Amerikaanse architect Buckminster Fuller een geodetische koepel uit heel licht materiaal. Een derde voorbeeld is de theorie van de Japanse Metabolisten. Zij experimenteerden met flexibel stedelijke structuren en kleinere capsules, zoals de Nakagin Capsule Tower in Tokyo uit 1970 van Kisho Kurokawa. Dit gebouwde voorbeeld is helaas niet zo bewegelijk als zijn theorie.
Martijn stelt zich de vraag waarom nu de gebouwde ideeën over de mondiale ruimte verdwenen zijn.
Ute benaderd de mondiale ruimte van binnenuit. Hoe gaan kunstenaars met de mondiale ruimte om? Alghiero e Boetti geeft ons een nieuwe identiteit met LA mappa del mondo. Martha Rosler laat contrasterende ruimtes botsen. In het werk Beautiful: Bringing the war home plaatst zij vluchtelingenkinderen in een luxe woonomgeving. Een derde kunstenaar loopt mee met de flow van de mondiale ruimte. Camille Henrot monteert zo veel afbeeldingen als mogelijk uit verschillende werelddelen en uit verschillende tijden ritmisch achter elkaar. De toeschouwer ontdekt in een soort droom steeds nieuwe verbanden.
De mondiale ruimte werd vanuit drie perspectieven benaderd, Wouter via fair trade en de filosofie, Martijn via kunst, architectuur en de gebouwde mondiale ruimte en Ute vroeg zich af hoe kunstenaars omgaan met de mondiale ruimte. Vanuit het publiek kwamen uiteenlopende vragen vanuit hun eigen discipline. De ingenieur voegde toe hoe de knooppunten van het internet werkt en dat dit ruimtelijke invloeden heeft. De filosoof verdedigde Sloterdijk over de kritische opmerking van Wouter over de grenzen. De taalkundige wilde meer weten over de flexibele ruimtelijke gedachten van de Japanse Metabolisten. De in oosterse filosofie geïnteresseerde denkt dat wij veel meer naar de oosterse filosofie moeten kijken omdat hier al lang een flexibiliteit is mee opgenomen, die in de Westerse filosofie vaak mist. De architect was op zoek naar een nieuwe visie tussen een meegaan met de flow en een nieuwe revolutie. Iedereen was het met Wouter eens dat een leven in gated communities niet voor te stellen is.
Aan het eind was het een volle avond waar wij veel onderwerpen aangesneden hebben die er te doen. Hier op de website is ruimte voor meer vragen en discussies, zodat de salon-discussie ook op het internet voortgezet kan worden.
Reactie schrijven